Opis:
Istorija je u krajnjoj liniji i jedan od osnovnih načina orijentacije u
vremenu. Ali tu ne mislim toliko na pregled različitih hronologija,
koliko na razumevanje ljudske prošlosti unutar različitih vremenskih
perioda.Pored toga, moram da upozorim na često previđanje
jednodimenzionalnosti običnog linearnog nizanja pojedinačnih događaja.
Čovečanstvo se, naime, nikada nije razvijalo pravolinijski, a još manje
ravnomerno. Svetske civlizacije su u istom vremenskom periodu dostizale
različite razvojne stupnjeve, a s druge strane, poput predgrčke Mikene i
mreže asteških država na Jukatanu, beleže slične prekretnice; samo se u
jednom slučaju za njih pobrinula priroda (erupcija vulkana), a u drugom
prodor osvajača. Drugi razlog zbog kojeg me je obradovalo objavljivanje
prevoda na srpski jezik predstavlja prilika da ukažem na napore
pojedinih srpskihkolega koji su, uprkos pomenutom ponovnom oživljavanju
nacionalne istorije, ostali posvećeni idejama kulturne interakcije i sa
njom povezanim komparativnim proučavanjima proteklog života na prostoru
današnje Srbije i na osnovu istorije susednih oblasti. Mislim na nedavno
preminule Andreja Mitrovića i Miroslava Jovanovića, ali i na današnje
kolege kao što su Olga Manojlović Pintar, Radivoj Radić, Milan Ristović,
Predrag Marković i drugi. Prvi je o pitanjima uloge i značaja
proučavanja prošlosti pisao već sedamdesetih godina prošlog veka i
redovno pratio istoriografske rasprave od SAD do Francuske i Nemačke.
Drugi, delimično zaražen uticajem prvog, sanjao je o integralnom
pregledu istoriografije na području bivše Jugoslavije, a autori poput
Radića, Ristovića i Olge Manojlović-Pintar, već u devedesetim godinama
ukazivali su na to da prošlost nisu samo velike bitke, ratovi i
politika, nego i svakodnevni život, detinsjtvo i materijalni artefakti.
Neki su pak, poput Markovića, uz bavljenje nacionalnim stereotipima
našli vreme i za prevođenje svetskih klasika (Hobsbaum).