Prokopije Kesarijski se rodio krajem V ili početkom VI veka u palestinskoj Cezareji. Karijeru je započeo kao advokat, a 527. postaje pravni savetnik-sekretar, vizantijskog vojkovođe Velizara koga prati u Iberijskom ratu (527–532.) i Vandalskom ratu u Africi (533–534. godine). Tu ostaje uz vojskovođu Solomona do 536, kada prelazi u Velizarov štab u Italiji gde je vizantijska vojska vodila rat protiv Istočnih Gota (vidi Gotski rat). Zajedno se vraćaju u Italiju 540. Sa njim opet odlazi na ratište 541. protiv Persije. Od 542. živi stalno u Carigradu. Umro je, kako se obično uzima, 565. godine.
Najstarije i najznačijnije Prokopijevo delo je Istorija Justinijanovih ratova (De bellis) u osam knjiga, gde govori o ratovima koje je vodio Justinijan I. Prvih sedam knjiga objavio je krajem 550, ili početkom 551., a osmu 553. godine.
Završavajući Istoriju ratova, Prokopije je sastavio i jedan spis, tajnu dopunu pod nazivom Historia Arcana (Tajna istorija) gde govori o svemu onome što nije smeo reći u istoriji ratova, o postupcima cara Justinijana i njegovih najbližih saradnika. To je prava hronika skandala, dramatičan dokument koji govori o Prokopijevom razočaranju u carsku vladu. Delo je sastavlјeno oko 550. godine.
U svome skepticizmu, dolazi do raznih teorija o uzrocima istorijskih zbivanja koje naziva „koprenama kojima lјudi prekrivaju svoja neznanja“. Prokopije kao čovek je zanimlјiv, složen kao ličnost, sujeveran je, a teološke diskusije smatra jalovim. U Istoriji Justinijanovih ratova, kao i u Tajnoj istoriji, pokazuje se kao dobar poznavalac lјudi. Prokopijevo delo, posmatrano u celini, predstavlјa zanimlјivo, zrelo delo a takođe i jedan pouzdan istorijski izvor.